Parafia pw. Matki Bożej Szkaplerznej, Sanktuarium Matki Bożej Fatimskiej

Kartografowie opracowali mapki, na których zaznaczono miejsca starych znalezisk: Celejów, Ruda Talubska, Rudnik, Samorządki, Rębków – Parcele, Kozłów, Leokadia, Miastków Kościelny, Sobolew i Górki. Na terenie Górek odkryto w ziemi naczynia gliniane pochodzące z polowy II tysiąclecia przed Chrystusem. Była to kultura trześniecka, w której wyodrębniono grupę mazowiecko – podlaską.

Źródła historyczne milczą przez wieki o Górkach. Dopiero we wczesnym średniowieczu mówi się o Górkach: osada. A pierwsze źródło pisane to wzmianka z 1418 roku, w której Górki są jako część parafii Garwolin, do której wchodziły 23 miejscowości.

Słownik geograficzny Królestwa Polskiego w 1827 roku wymienia miej­scowość Górki, która obejmowała 10 domów i 62 mieszkańców, a w 1880 roku Górki należały do powiatu garwolińskiego i liczyły już 13 domów i 156 mieszkańców.

Druga wojna światowa nie oszczędziła Górek. Dnia 24 czerwca 1944 roku SS z Rembertowa, żandarmeria z całego powiatu i Wehrmacht z Garwolina, łącznie około 600 ludzi, otoczyło wioski: Czyszków, Czyszkówek i Górki. Aresztowano 22 osoby, 1 zabito. Aresztowanych wywieziono do Warszawy.

Dziś Informator miejscowości powiatu garwolińskiego poświęca jej zaledwie zdanie: „Wieś położona w gminie Garwolin, dworek drewniany, pozostałości parku krajobrazowego z połowy XIX wieku, zbudowany dla Kłoczowskich, Sanktuarium Matki Bożej Fatimskiej”.

Posłuchaj, co zapisano w Kronice kaplicy w Górkach: „W pobliżu wsi Górki wracający z pól mieszkańcy widzieli na skraju lasu postać kobiecą odzianą w jasną szatę, od której promieniowała jasność. Widzeniu temu towarzyszyły dźwięki sygnaturki”. Ten lakoniczny zapis nasuwa refleksję: objawienie czy przywidzenie? Prawda to, czy legenda? A co na ten temat mówili sami mieszkańcy Górek?

Mój mąż jeździł do Budel do swojego brata. Od Górek to jest 1,5-2 kilometra. Raz jak wracał, było późno. Zajechał tam, rzucił rower, poszedł się napić wody ze źródełka, a koło tej kapliczki jakaś Pani jest. Ta Pani mówi: Co pan tu robi o tej porze? Jak wracam od brata, zajeżdżam tu. A co pani tu robi? Ja pilnuję swoich dzieci, żeby nie zginęły. Jakich dzieci – mówi mąż – nie widzę żadnych dzieci? Mąż patrzy na nią, a jej już widać połowę. A później rozpłynęła zupełnie, zniknęła".

"Znam pierwsze objawienia. Miałam wtedy 7 lat. To było przed wojną. Taka Jagusia chodziła po prośbie i u nas nocowała. Ona mówiła o tym, że tu w Górkach objawiła się jej Matka Boska, że tu wytryśnie źródełko, że tu pow­stanie klasztor, że tu będą wycieczki przyjeżdżać".

Faktem jest, że przez ostatnie trzydzieści lat nastąpiło wiele wydarzeń, które zdają się potwierdzać wyjątkowość tego miejsca. A ich źródłem miały być nie zatwierdzone przez Kościół objawienia. Ale od początku.

Zanim powstała parafia i Sanktuarium, na terenie rzekomych objawień wybudowano maleńką kapliczkę. Właścicielem terenu był Stanisław Rodak. On to, w 1935 r., przy wydatnej pomocy mieszkańców Górek, zainicjował jej budowę. Był to obiekt murowany: 6 metrów wysoki, 4 metry długi i 3 metry szeroki. Rodak postawił ją jako wotum wdzięczności za otrzymane łaski. Poświęcenia dokonał ks. kanonik Marian Juszczyk, dziekan i proboszcz z Garwolina dnia 21 lipca 1935 roku, a zezwolenia udzielił ordynariusz podlaski biskup Henryk Przeździecki pismem datowanym na dzień 10 lipca 1935 roku. Maleńka świątynia otrzymała oficjalny tytuł Matki Bożej Szkaplerznej. Pieczę nad nią powierzono Stefanowi Kowalskiemu. Raz w roku, w Zielone Świątki, odprawiano w niej Mszę świętą. W okresie okupacji hitlerowskiej ukrywający się w pobliskich lasach księża sprawowali codziennie Eucharystię. Po wojnie Mszę świętą sprawowano raz na miesiąc, a po paru latach, w okresie wiosenno – letnim, w każdą niedzielę. Kaplica została erygowana kanonicznie dekretem z dnia 14 stycznia 1953 roku przez biskupa podlaskiego Ignacego Świrskiego.

Wiernych przybywało, stąd też opiekun kapliczki Stefan Kowalski wystąpił z inicjatywą jej rozbudowy. Dość sprawnie zebrano pieniądze i materiały budowlane. Jednak właśnie wtedy rozpoczęła się droga przez mękę, głównie za sprawą ówczesnej władzy, która postawiła budowniczym absurdalny zarzut pogwałcenia prawa budowlanego. Mało tego, inicjatorzy ponieśli także kary finansowe. Na jakiś czas trzeba było przerwać prace. Jednak ludzie nie poddali się. Kuria biskupia czyniła nadał starania o zezwolenie na budowę.

Przełomowy okazał się 1979 rok, kiedy wojewoda siedlecki wyraził zgodę na budowę nowego kościoła. Autorem projektu był mgr inż. Konrad Iwanczewski. Kubatura budowli wynosiła łącznie 1764 metrów, w tym 21 metrów długości, 12 metrów szerokości i 11 metrów wysokości. Projekt zatwierdzono dnia 14 września 1980 roku. Rok później przystąpiono do budowy świątyni. Dnia 21 czerwca 1981 roku biskup siedlecki Jan Mazur poświęcił kamień węgielny. Budowa trwała cztery lata. Dnia 15 lipca 1984 roku dziekan garwoliński ks. Henryk Bujnik odczytał dekret biskupa ordynariusza z dnia 5 lipca 1984 roku, na mocy którego z macie­rzystej parafii Garwolin zostały wyłączone dwie wioski: Górki i Izdebnik, tworząc samodzielny Rektorat. Z tą właśnie datą wiąże się ściśle powstanie nowej placówki Zgromadzenia Świętego Michała Archanioła (Michalici).

Oto fragment relacji ówczesnego Sekretarza Generalnego Zgromadzenia ks. Wojciecha Zięby: "Z inicjatywą wyszli dwaj panowie: Kazimierz i Roman Tomalscy. Przybyli do Kurii Generalnej Zgromadzenia i przedłożyli propozycję. W miejscowości Górki, koło Garwolina, posiadamy parcelę około dwuhektarową. Jest to nasza ojcowizna. W tej chwili nie widzimy moż­liwości, aby ktokolwiek z nas mógł tam działać. Sprzedać ojcowizny nie chcemy. Mamy szczery zamiar, aby jakaś instytucja religijna lub Zgromadzenie zakonne przejęło naszą własność. Pojechaliśmy zatem zobaczyć nowe miejsce. Rzeczywiście, kościółek niewielki, ale bardzo pięknie usytuowany. Od tylnej strony rozciąga się las sosnowy, z przedniej nieco drzew olchowych i teren błotnisty, jest też droga. Zarówno kościółek, usytuowanie, obejście, zrobiły miłe wrażenie. Przy kościółku jest także źródełko, którego woda, jak mówi tradycja, ma właściwości lecznicze. Propozycja usadowienia się przy kościółku z planem podjęcia pracy duszpasterskiej, a w przyszłości wybu­dowania zakładu wychowawczego, uzyskała aprobatę Rady Generalnej".

Dekretem ordynariusza siedleckiego pierwszym rektorem w Gór­kach mianowany został ks. Stanisław Pasionek 17 lipca 1984 roku. Formalnie pieczę nad tym miejscem i przyszłą parafią objęło Zgromadzenie Świętego Michała Archanioła. Ówczesna liczba wiernych rektoratu wynosiła 520 osób. Natomiast dnia 22 lipca 1984 roku wierni przeżywali pierwszy odpust ku czci Matki Bożej Szkaplerznej.

Historyczną datą był dzień 14 października 1984 roku. Biskup siedlecki Jan Mazur, dekretem z 4 października 1984 roku, z istniejącego rektoratu, utworzył nową parafię, w skład której weszły miejscowości: Górki, Izdebnik, Rębków – Parcele i Ruda Talubska, wydzielone z parafii Przemienienia Pańskie­go w Garwolinie. Proboszczem nowej parafii został mianowany dotychczasowy rektor, ks. Stanisław Pasionek. Już 4 listopada 1984 roku biskup Jan Mazur dokonał aktu poświęcenia nowej świątyni pw. Matki Bożej Szkaplerznej.

Pierwszy proboszcz Górek ks. Stanisław Pasionek pracę duszpasterską rozpoczął dnia 6 lipca 1984 roku. Przybył do parafii, która jeszcze nie istniała, do kościoła, którego budowa doprowadzona była do stanu surowego (wzniesione mury, przykryte prowizorycznym dachem). Ksiądz proboszcz zamieszkał wówczas u państwa Marii i Stanisława Szarek w Górkach. Ks. Pasionek wraz z Komitetem budowy kościoła w składzie: Przewodniczący - Roman Krzyśpiak, Zastępca -Tadeusz Głowala, Sekretarz - Stanisław Szarek, Skarbnik - Leszek Rodak, i parafianami, tworzył od podstaw Sanktuarium.

W 1985 roku przy Sanktuarium została wybudowana kamienna Grota Matki Bożej i tam płynie woda ze źródełka. Źródełko uznawane jest przez wielu za cudowne. Codziennie przychodzą tu ludzie, by zaczer­pnąć wody, a liczne świadectwa wskazują, że ma ono właściwości lecznicze i zdrowotne. Grotę zaprojektował inż. J. Komsa ze Stalowej Woli, a wykonawcami byli: Waldemar Kot z Woli Rębkow­skiej i Krzysztof Witak z Parceli. 

W tym samym roku trwały prace przy układaniu posadzki w koś­ciele i przebudowie prezbiterium. Zainstalowano również, wykona­ne w Rzeszowie, ogniotrwałe ta­bernakulum.

Wkrótce po Bożym Narodzeniu rozpoczęły się w parafii rekolekcje, przygotowujące wiernych do nawiedzenia parafii Kopii Cudownego Obrazu Matki Bożej Częstochowskiej. Dnia 29 grudnia 1985 roku parafia przeżywała pierwsze w swej historii Nawiedzenie Kopii Cudownego Obrazu MB Częstochowskiej.

W roku następnym rozpoczęte zostały prace malarskie wewnątrz kościoła. Na ścianie głównej w prez­biterium położono mozaikę, pod chórem drewnianą boazerię. W maju zainstalowano hełm wieży kościel­nej projektu inż. J. Komsy. Pracę wykonała firma „Mostostal" Piotra Bryniaka.

Pięknym nabytkiem kościoła w Górkach jest figura Matki Bożej Fatimskiej. Wykonana w drzewie jest darem śp. Matyldy Gradowskiej z pobliskiej Trzcianki. Figura Pani Fatimskiej została poświęcona przez papieża Jana Pawła II na Jasnej Górze dnia 12 czerwca 1987 roku.

W tym samym czasie parafianie i mieszkańcy Czyszkówka podjęli się naprawy drogi i budowy parkingu. Jesienią rozpoczęto prace przygotowawcze do budowy cmentarza: wyrąb drzew i plantowanie terenu.

W 1987 roku kościół otrzymał stacje Drogi Krzyżowej projektu Stanisława Trybuły z Bogdanówki koło Myślenic, absolwenta warszawskiej Akademii Sztuk Pięknych, dębowy konfesjonał, zapro­jektowany przez prof. S. Jakubczyka, ołtarz, ambonę i chrzcielnicę oraz 24 dębowe ławki ufundowane ze składek parafian, a wykonane przez firmę stolarską Jana Grzegorzaka z Dubiecka.

Kontynuowano także prace przy budowie cmentarza: wylano betonowy chodnik długości 94 metrów i szerokości 4 metrów, fundamenty pod przyszłe ogrodzenie oraz wyplantowano teren. W następnym roku z Dubiecka przywieziono nowe klęczniki oraz szafy do prze­chowywania bielizny kielichowej, naczyń i szat liturgicznych. W Legionowie zakupiono białą cegłę na słupki do ogrodzenia cmentarza. Pracami murarskimi kierowali murarze z Łososiny Dolnej: Roman Maciaś, Tadeusz Stouz i Józef Pasionek.

Dnia 7 maja 1988 roku biskup Jan Mazur poświęcił polichromię, stacje Drogi Krzyżowej, ołtarz polowy i ławki, a dnia 28 maja Mszę św. prymicyjną sprawował rodak ks. Tomasz Anisiewicz, wyświęcony dla diecezji warszawskiej. W tym samym roku firma Leopolda Parola z Rudy Talubskiej odmalowała wnętrze kościoła.

W 1988 roku rozpoczęto prace przy budowie domu rekolekcyjnego. Projektantem był znany już inż. Komsa. Rok później, jako wo­tum dziękczynne za 5 lat istnienia parafii, ufundowano dzwony. Wykonawcą była firma Felczyńskich z Przemyśla. Dnia 29 kwietnia 1989 roku dzwony przybyły do Górek. Wiosną kontynuowano prace budowlane przy domu rekolekcyjnym. W kwietniu wymórowano parter i zalano płytę stropową budynku o wymiarach 26 metrów długości i 12 metrów szerokości.

W maju 1989 roku ustawiono dębowy krzyż misyjny na pamiątkę misji parafialnych, przeprowadzonych przez kapucynów z Rywałdu Królewskiego. Dnia 25 czerwca tegoż roku bp Jan Mazur poświęcił cmentarz parafialny.

Ks. Stanisław Pasionek pracował bez wyt­chnienia. Po ciężkiej chorobie zmarł w 1990 roku w wieku zaledwie 47 lat. Pozostawił po sobie niezatarte wspomnienie, a jego grobowiec na miejscowym cmentarzu, zawsze przyozdabiany przez parafian, jest najlepszym przykła­dem wdzięczności ludzkich serc.

W 1990 roku nowym proboszczem został ks. Ryszard Żurad. W tym czasie wybudowano stacje Drogi Krzyżowej w 1992 roku, w pięknej leśnej scenerii, oddano również do użytku dom rekolekcyjny. W 1994 roku biskup Jan Mazur dokonał konsekracji kościoła pw. Matki Bożej Szkaplerznej.

Od 1998 roku proboszczem został ks. Kazimierz Radzik, który w 2004 roku mianowany został na Przełożonego Generalnego Zgromadzenia Świętego Michała Archanioła.

Za jego staraniem przekazane były relikwie błogosławionych Hiacynty i Franciszka dnia 4 czerwca 2000 roku z Rzymu przez ks. Bogusława Turka. Relikwie znajdują się pod figurą Matki Bożej Fatimskiej, w marmurowym klęczniku. Relikwie te stanowią cząstki oryginalnych trumien, w których pier­wotnie byli pochowani Hiacynta i Franciszek oraz drzewa, nad którym ukazała się Matka Boża podczas sierpniowych objawień. 

W 2003 roku wzniesiono maleńką kapliczkę. Budowla ta jest rekonstrukcją pierwszej kapliczki z 1935 roku, przy której tworzyła się parafia i Sanktuarium. Całością prac przy rekonstrukcji kierował Eugeniusz Ochnio. Fundatorami była rodzina Mikulskich z Rudy Talubskiej. Uroczystego poświęcenia kapliczki dokonał, przy licznym udziale parafian i gości, ks. Rektor Aleksander Ogrodnik dnia 12 października 2003 roku.

Dnia 30 grudnia 2003 roku otwarto i poświęcono Grotę Św. Huberta. W 2003 roku obchodzono 80 lat powstania Polskiego Związku Ło­wieckiego. Ich patronem jest św. Hubert, którego kult istnieje w całej Europie. W celu uczczenia tej rocznicy myśliwi i leśnicy powiatów: Garwolin, Mińsk Mazowiecki, Sokołów, Węgrów, Łuków, Siedlce oraz myśliwi i leśnicy z Warszawy wybudowali grotę św. Huberta przy Sanktuarium jako wotum wdzięczności za 80 lat istnienia polskiego łowiectwa, leśnictwa i ojczystej przyrody. Głównym projektantem i wykonawcą był artysta plastyk Euge­niusz Ochnio. Grota jest jedynym w Polsce miejscem modlitw i spotkań myśliwych, leśników i miło­śników przyrody, trwałym elementem łowieckiej trady­cji, miejscem uroczystości rocznicowych i okoliczno­ściowych spotkań rodzin­nych.  

Funkcję proboszcza w latach 2004-2010 pełnił ks. Paweł Nowogórski. Pielgrzymi przybywający do Górek na nabożeństwa fatimskie, nie byli w stanie pomieścić się w kościele.

Dlatego w 2002 roku obchodzono trzy doniosłe rocznice: 85-lecie obja­wień fatimskich, 15-lecie nabożeństw fatimskich w Górkach oraz 5-lecie erygowania przez biskupa siedleckiego Jana Nowaka San­ktuarium Matki Bożej Fatimskiej przy góreckiej parafii. Z tej okazji, a także za Kościół Stację Roku Świętego został wybudowany, na miejscu wcześniejszego, nowy ołtarz fatimski. Projekt wykonali: Helena Wąsik i Janusz Szostak. Prace budowlane wykonała firma Jerzego Parola z Rudy Talubskiej. Od strony artystycznej projektem i wykonaniem zajął się Eugeniusz Ochnio z Wilchty i jego pracownia artystyczna. Wystrój plastyczny ołtarza nawiązuje do historycznie udoku­mentowanego cudu w Fatimie w dniu 13 października 1917 roku, znanego jako cud wirującego słońca.

W 2009 roku poszerzono plac fatimski, by mógł pomieścić coraz liczniejsze rzesze pielgrzymów. Oprócz nabożeństw fatimskich przy ołtarzu polowym odprawiane są także uroczystości odpustowe, a w pogodne, letnie niedziele również Msze święte.

Po prawej stronie ołtarza fatimskiego znajduje się pomnik Jana Pawła II, ufun­dowany z ofiar pielgrzymów i parafian. Poświęcony został w czasie nabożeństwa fatim­skiego w październiku 2005 roku przez J. E. ks. bpa Henryka Tomasika. Projekt i pomnik wykonał artysta Eugeniusz Ochnio z Wilchty.

W kościele znajduje się obraz Matki Bożej z Górek nad źródełkiem namalowany w 2007 roku przez Henryka Ornata z Rębkowa - Parcel. Powstał on na podstawie opisu obja­wienia się Matki Bożej w Górkach. Obraz znajduje się w zakrystii.

Miejscem szczególnej modlitwy za Ojczyznę jest Grota relikwii z krzyżem bł. ks. Jerzego Popiełuszki. Krzyż składa się z trzech krzyży: najmniejszy 12 centymetrowy, wykonany jest z katafalku, na którym była trumna bł. ks. Jerzego w czasie pogrzebu (12 cm, bo 12 lat kapłaństwa miał ks. Jerzy, gdy został zamordowa­ny), drugi krzyż, większy jest z drewna bukowego i największy 4,5 metrowy jest z drewna dę­bowego. Krzyż został umocowany nad grotą relikwii (są w niej urny z ziemią, z miejsc męczeństwa Narodu polskiego z różnych części świata) oraz nad tarasem widoko­wym.

Od listopada 2010 roku do 31 lipca 2019 roku proboszczem był ks. Czesław Knebel. Już w 2012 roku zaprojektowano rozbudowę kościoła. Projekt wykonali inżynierowie: Piotr Szmulik i Mariusz Szostak. Prace rozpoczęto w 2013 roku i w 2020 roku kościół jest niemal ukończony. Pozostały prace wewnątrz kościoła i częściowe otynkowanie zewnętrznej strony świątyni.

Obecnie do parafii Górki należą następujące miejscowości: Górki, Izdebnik, Rębków-Parcele, Ruda Talubska i Żebrak. Wspólnota parafialna liczy 1500 mieszkańców. Znajduje się Szkoła Podstawowa w Rudzie Talubskiej. Dwa razy w roku parafianie i pielgrzymi gromadzą się licznie na uroczystościach odpustowych: w lipcu - we wspomnienie MB Szkaplerznej i we wrześniu - we wspomnienie św. Michała Archanioła (patron Zgromadzeń michalickich).